In samenwerking met een akkerbouwer of met eigen teelt: steeds meer veehouders ontdekken de veldboon. Zonder remmende regelgeving zou het areaal nog veel harder groeien, zegt Nils van Straten van CAV Agrotheek. Veldbonen zijn het beste alternatief voor soja.

De veldboon wint gestaag terrein. Vier jaar geleden stond er in Nederland nog geen 300 hectare, dit jaar was het areaal 1.500 hectare. Daarvan ligt 10 procent in het werkgebied van CAV Agrotheek, Noord-Holland. Technisch adviseur Nils van Straten van CAV Agrotheek verwacht dat de groei doorzet. Want zowel voor veehouders als akkerbouwers liggen er kansen.

Alternatief voor soja

“Veldbonen passen helemaal in deze tijd. Voor veehouders wordt de teelt van eigen of regionaal geteelde eiwitgewassen steeds belangrijker. Het gebruik van geïmporteerde soja staat ter discussie. Bovendien is er in de markt steeds meer vraag naar non-GMO soja, waardoor deze erg duur wordt”, zegt Van Straten. “Veldbonen zijn het beste alternatief. De kwaliteit van het eiwit benadert die van soja het beste.”

Rustgewas

Ook voor akkerbouwers zijn de voordelen groot. Van Straten: “Je kunt veldbonen goed inpassen als rustgewas, net als granen. Winterveldbonen en wintertarwe worden in het najaar gezaaid en ook het oogstmoment is vergelijkbaar. De bonen wortelen diep, dat is goed voor de bodemstructuur.” Extra bonus: het vermogen van de vlinderbloemigen om stikstof uit de lucht te binden. “Wij adviseren hooguit 20 kuub drijfmest als startbemesting. Je hebt geen extra stikstof nodig. Daardoor houd je zo’n 60 kg ruimte over, die je kunt benutten voor een ander gewas. En je krijgt een mooie nalevering van 50 tot 80 kilo stikstof voor het volggewas.” Winterveldbonen passen ook in de vergroeningseisen.

Samenwerking akkerbouwer en veehouder

Bekeken vanuit de financiële opbrengst per hectare is tarwe vooralsnog een sterke concurrent. Zeker gezien de hoge graanprijzen van het afgelopen jaar. Het is echter niet uitgesloten dat de bonen duurder worden. Dat hangt af van de nog prille markt voor vleesvervangers. Producenten van vegaburgers en plantaardige worstjes tonen belangstelling voor bonen(eiwit), maar die ontwikkeling staat nog in de kinderschoenen.

Als de vraag van de voedingsindustrie doorzet, wordt het voor veehouders te duur om veldbonen aan te kopen, verwacht Van Straten. Zij kunnen in veel gevallen beter rechtstreeks samenwerken met een akkerbouwer. In het werkgebied van CAV Agrotheek - Noord-Holland - komt dat veel voor. Van Straten: “Het uitruilen van grond geeft meer ruimte voor aardappelen of bloembollen. Het grasland van de veehouder draait dan mee in de rotatie. Daarin past ook dat de akkerbouwer veldbonen teelt voor de veehouder. Dan wordt het een kwestie van over en weer gunnen: uiteraard wil een teler een goede prijs, maar hij wil ook volgend jaar weer 20 hectare land huren.”

Zelf telen

Een ander optie is zelf veldbonen telen. “Kostprijstechnisch is dat interessanter. Je hebt dan geen concurrentie van de vraag uit de humane voeding.” CAV Agrotheek ondersteunt veehouders met teeltbegeleiding. De adviseur merkt dat de belangstelling van melkveehouders groeit. In juli organiseerde CAV Agrotheek samen met Limagrain een goed bezochte themamiddag over veldbonen op een demoveld in Slootdorp. Van de circa 50 belangstellenden was de helft veehouder. Van Straten weet dat veehouders veldbonen zien als een aantrekkelijke optie voor eiwit van eigen land en als krachtvoervervanger.

Voor een doorbraak zou de overheid ruimte moeten maken, stelt hij. Veehouders kunnen veldbonen niet goed combineren met de regels voor de derogatie. Die bepalen dat 80 procent van het landgebruik wordt ingevuld met grasland. “Dat is onbegrijpelijk”, vindt hij. “Dezelfde overheid wil dat het areaal vlinderbloemigen groter wordt. Volgens de Nationale Eiwitstrategie van het ministerie van LNV is het doel een vervijfvoudiging tot 100.000 hectare in 2030. Als je dat zo graag wilt, moet het toch niet zo moeilijk zijn om de voorwaarden voor de derogatie aan te passen?”

Meer weten over veldbonen? 

Lees alles over teelt en voederwaarde in onze whitepaper >>

Meer nieuws

'Ervaringen zijn al 30 jaar goed'
'Ervaringen zijn al 30 jaar goed'

17 augustus 2022

Vijf gras-kruiden inzichten uit Nieuw-Zeeland
Vijf gras-kruiden inzichten uit Nieuw-Zeeland

15 augustus 2022