Tegenover de statige boerderij van Wieger Bosker in Westerlee staat een perceel koolzaad. Hij teelt LG Ambassador, dat in het rassenonderzoek vorig jaar de hoogste opbrengst gaf. “Ook de resistentie tegen vergelingsvirus is belangrijk. Ik wil zo veel mogelijk tonnen oogsten”, zegt Bosker. De prijzen voor koolzaad zijn afgelopen jaar meer dan verdubbeld!

Koolzaad is al jaren een vast gewas in het bouwplan van Bosker. “Mijn vader teelde het al. Toen ik in 2007 het bedrijf overnam, bleef de teelt.” De akkerbouwer heeft een bedrijf van 180 hectare. Daarvan is 120 hectare zware kleigrond en 60 hectare zandgrond. Beide grondsoorten hebben een eigen vruchtwisseling. Op de Oldambtster klei teelt Bosker wintertarwe, koolzaad en suikerbieten. Op de helft van het areaal teelt hij 1 op 4 suikerbieten, op de andere helft 1 op 4 koolzaad. Het areaal koolzaad ligt jaarlijks tussen 15 en 20 hectare, afhankelijk van de perceelsgrootte.

Wieger Bosker (links) en teeltadviseur Jaap Steenhuis Geertsema van WPA-Robertus

Veelbelovende prijs

Bosker verkoopt zijn koolzaad voor de oogst. “Meestal rond eind mei, begin juni. Maar dit jaar heb ik het nog niet verkocht”, zegt hij. Wachten met verkopen lijkt dit jaar geen groot risico. Lag de koolzaadprijs rond deze tijd vorig jaar rond € 550, de termijnmarkten in Hamburg en Parijs staan nu tussen € 850 en € 900 voor augustus 2022. Dit jaar teelt Bosker het ras LG Ambassador, dat vorig jaar in de rassenproef op SPNA-locatie Ebelsheerd de hoogste opbrengst gaf.

Voorheen ging het koolzaad van achter de combine regelrecht naar de afnemer. Bosker heeft keuze uit enkele inkopers in de regio. De hoge prijzen van dit moment brengen Bosker in de verleiding om het koolzaad nog niet te verkopen en het dit jaar zelf op te slaan. “Het past alleen niet zo goed in de opslag. Daar moet ik dan nog een mouw aan passen”, zegt hij. Zijn graanschuur is met twee vakken met een capaciteit van 700 ton ingericht voor grote partijen. Daarnaast heeft hij twee ontvangstsilo’s van 150 ton elk. “In zo’n silo kan ook koolzaad. We oogsten zo’n 80 ton.”

Vergelingsvirus

Bij de rassenkeuze staat voor Bosker de opbrengst op de eerste plaats. Daarna volgde lange tijd de resistentie tegen phoma. “Daar is nu resistentie tegen het vergelingsvirus bijgekomen”, zegt Bosker. Jaap Steenhuis Geertsema van WPA-Robertus wees Bosker op het belang van resistentie tegen vergelingsziekte. “Voorheen zagen we in het veld wel vergelingsziekte, maar we wisten niet precies wat het was”, zegt Steenhuis Geertsema. “In suikerbieten komt vergelingsvirus steeds vaker voor. Onderzoekers van SPNA hebben aangetoond dat het virus ook in koolzaad voorkomt.”

Als koolzaad is aangetast door vergelingsvirus, verkleuren de jonge planten in het najaar paars. Steenhuis Geertsema: “In het verleden zagen we dat aan voor fosfaatgebrek. Inmiddels weten we dat het vergelingsvirus was. Dat kan veel opbrengst kosten, weten we uit Duits onderzoek. Gelukkig hebben we nu resistente rassen, waardoor de telers meer opbrengstzekerheid hebben.”

Duist en arbeidsfilm

Koolzaad past prima op het bedrijf van Bosker. In het bouwplan met driekwart wintergranen biedt koolzaad de kans om duist effectief aan te pakken. Daarnaast zorgt het voor werkspreiding in het oogstseizoen. “Over het algemeen is koolzaad eerder klaar, daar beginnen we meestal. Het past mooi voor de wintertarwe.” LG Ambassador is een vroeg ras. Dat biedt kansen, maar het is geen zekerheid. “Als er slecht weer op komst is en ik moet kiezen tussen tarwe en koolzaad, dan begin ik in de tarwe. De kwaliteit daarvan gaat bij slecht weer sneller achteruit dan de kwaliteit van koolzaad. We hebben het koolzaad wel eens op 15 juli geoogst, maar ook eens op 15 augustus.” Het kost hem twee uur om het maaibord van de combine om te bouwen van tarwe naar koolzaad en andersom.

Snelle beginontwikkeling

Naast hoge opbrengst en gezondheid speelt een snelle beginontwikkeling een belangrijke rol bij de rassenkeuze van Bosker. “Ik zie graag een snelle bodembedekking. De laatste jaren zien we steeds vaker wisselende weersomstandigheden na het zaaien. Droogte is funest, de aanslag is daardoor niet altijd honderd procent. We moeten vocht vasthouden. Dat lukt soms wel, soms ook niet.” De akkerbouwer heeft goede ervaringen met niet-kerende grondbewerking bij koolzaad. “Vroeger maakten we een zaaibed door twee keer te kopeggen na het ploegen. De grond moest fijn, dachten we. Tot het me een keer niet lukte om de grond fijn te krijgen. We zaaiden in grove kluiten en oogstten in augustus 5 ton koolzaad. Nu doe ik al jaren niet-kerende grondbewerking. Er zit meer organische stof in de bovenste laag van de bouwvoor, waardoor het koolzaad eerder aanslaat. De jonge plantjes hebben sneller vocht ter beschikking”, verklaart Bosker.

Bekijk de aanbevolen koolzaad rassen van LG >>

Meer nieuws

Groenbemesters met BCA-resistentie bewijzen zich
Groenbemesters met BCA-resistentie bewijzen zich

1 juli 2022

Winterkoolzaad: saldo aantrekkelijker dan ooit
Winterkoolzaad: saldo aantrekkelijker dan ooit

18 mei 2022